Raki to bardzo ciekawe zwierzęta. Należą do typu stawonogów i gromady skorupiaków. W Polsce występuje kilka gatunków, choć niektóre z nich są objęte ochroną.
RAK SZLACHETNY zwany rzecznym, krótkoszczypcowym, szerokoszczypcowym lub szewcem, występował w dużych ilościach po zakończeniu epoki lodowcowej do końca XIX wieku.
Obecnie wiele z jego siedlisk uległo zagładzie, ponieważ przebywa on w wodach bardzo czystych I klasy (jest bioindykatorem) oraz z powodu epidemii dżumy raczej. Dojrzewa płciowo w 3 roku życia, a samica składa od 60 do 200 jaj w podgięty odwłok i nosi je przez 6 miesięcy. Po około 25 dniach od wyklucia młody osobnik uzyskuje samodzielność.
Mały rak żywi się planktonem roślinnym a potrzebny do budowy pancerza wapń znajduje w roślinach wodnych takich jak ramienice, moczarki, rdestnica kędzierzawa. Osobniki dorosłe żywią się bezkręgowcami: mięczakami, ośliczkami, kiełżami i larwami owadów. Zjada również żaby i ryby, szczególnie chore lub martwe, dlatego nazywa się go często "sanitariuszem wód". Jest gatunkiem chronionym. Żyje około 20 lat.
RAK BŁOTNY zwany także stawowym, dłogoszczypcowym lub krawcem.
Po masowym wymieraniu raków szlachetnych z powodu dżumy raczej, zaczęto zasiedlać rakiem błotnym wody Europy Środkowej, ponieważ sądzono, że jest odporny na dżumę.
Rozprzestrzenił się w całej Europie jako gatunek dominujący, ale w Polsce wymiera ponieważ jest wypierany przez raka pręgowanego. Krawiec jest mniej wymagający od szewca jeśli chodzi o warunki do życia. Lepiej znosi zanieczyszczenie wód. Jest gatunkiem chronionym.
RAK PRĘGOWANY zwany amerykańskim. W 1891 roku niemiecki hodowca Max von dem Borne sprowadził 100 osobników tego gatunku ze Stanów Zjednoczonych do Polski. Po jakimś czasie rak ten opanował cały kraj z wyjątkiem południowo-wschodniej Polski. Nie przeszkadza mu zanieczyszczenie - występuje w wodach o czystości III klasy lub bezklasowych.
Został sprowadzony do Polski, ponieważ sądzono, że jest odporny na dżumę raczą i była to prawda. Jednak pomimo tego, że sam nie chorował, to przenosił chorobę. Stał się główną przyczyną wyparcia rodzimego raka szlachetnego. Również rozród tego raka następuje wcześniej niż raka szlachetnego i osiąga on dojrzałość też wcześniej, bo po 2 latach od narodzin.
RAK SYGNAŁOWY zwany też szwedzkim lub kalifornijskim.
W 1960 roku został sprowadzony do Szwecji z USA jako gatunek odporny na dżumę. Był jednak jej nosicielem. W 1972 roku został introdukowany (wprowadzony) w Polsce. Charakteryzuje się szybszym tempem wzrostu niż gatunki rodzime. Dojrzewa płciowo około 2 roku życia.
BUDOWA RAKA
Rak zbudowany jest z 2 tagm: głowotułowia i odwłoka. Ciało pokryte jest mocnym, chitynowym pancerzem wysyconym solami wapnia.
Pancerz chroni a jednocześnie jest miejscem przyczepu mięśni. Na rostrum znajdują się oczy, które osadzone są na słupkach dlatego mogą pracować niezależnie od siebie. Jedno oko może patrzeć w lewo, a drugie w prawo. Są to oczy złożone superpozycyjne, co oznacza, że wyłapują wszystkie promienie światła, ale obraz jest nieostry. Pleon złożony jest z ruchomych segmentów i zakończony telsonem. Całość podwijana jest w sytuacji zagrożenia i rak wykonuje skok do tyłu (dlatego czasem mówi się, że rak chodzi do tyłu, ale to jest stereotyp)
Odnóża czuciowe to czułki pierwszej i drugiej pary. Za ich pomocą rak odbiera bodźce węchowe, zapachowe i dotykowe.
Odnóża gębowe to żuwaczki, 2 pary szczęk i 3 pary szczękonóży.
Odnóża kroczne - pięć par z czego pierwsza para przekształcona w duże szczypce. Odnóża 2. i 3. pary zakończone są małymi szczypczykami, a dwóch ostatnich par pazurkami.
Odnóża kopulacyjne - odnóża odwłokowe 1. i 2. pary u samców pełnią funkcję narządów kopulacyjnych. U samic odnóża 1. pary w prawie całkowitym zaniku.
Odnóża pływne - odnóża odwłokowe 3., 4. i 5. pary służą do pływania, a u samic dodatkowo do przyczepu jaj i młodych raków. Odnóża odwłokowe 6. pary są w postaci blaszek i razem z telsonem tworzą płetwę ogonową.
RAK SZLACHETNY zwany rzecznym, krótkoszczypcowym, szerokoszczypcowym lub szewcem, występował w dużych ilościach po zakończeniu epoki lodowcowej do końca XIX wieku. 
RAK SYGNAŁOWY zwany też szwedzkim lub kalifornijskim. 
Komentarze
Prześlij komentarz